Mijn oma: ‘Ik werd gewaardeerd om mijn daadkracht en doorzettingsvermogen, maar ten diepste had ik willen smelten in de liefde.’
Verwarring, verlies, onmacht, onrecht, goed en fout. Oorlog.
Vechten, vluchten, bevriezen of verzorgen. De vier overlevingsreacties van ons zenuwstelsel op zoveel stress. En hoe logisch is het dat deze hele generatie, niet alleen mijn oma, ieder op z’n eigen manier, is gaan overleven.
Mijn oma koos vooral het vechten. Ze was een sterke daadkrachtige vrouw. In de oorlog werd haar fiets gestolen uit de achtertuin, door een Duitse soldaat. Ze schroomde niet en liep naar de commandant, om op hoge poten haar fiets terug te eisen. Even later fietste ze terug naar huis, op haar eigen fiets 
.
Een vrouw van doorzetten en daadkracht. Prachtig! …en tegelijk… dat kan je niet eeuwig volhouden.
79 jaar na dato voel ik deze strijdlust en ook het onrecht nog steeds diep in mijn vezels. Mag dit smelten, vraag ik mezelf? Want er komt een moment van overgave. Voor iedereen.
Voor sommigen pas bij hun dood. Anderen hebben de luxe om net genoeg veiligheid te voelen om al eerder te oefenen met overgave. Los te komen van deze automatische overlevingsreacties van ons zenuwstelsel.
Zo oefen ik daar ook mee: tijdens een prachtige meditatie kwam mijn oma voorbij.
Haar botten waren knokig en haar spieren verstard. Haar daadkracht en vasthoudendheid nog steeds zo sterk als altijd. Wat wilt je hier nog doen, waarom bent je nog steeds hier?
‘Nu ik 20 jaar dood ben, kan ik pas voelen: ik had nog veel liefde willen geven. Ik had als juf mijn liefde willen geven aan kinderen, door ze te onderwijzen en met ze te spelen. Maar als vrouw mocht ik niet leren, ik moest het huishouden doen.’
Eindelijk werd er gesproken, ik sprak de woorden namens haar, er werd geluisterd en er werd erkend. En deze erkenning liet haar of mij, dat liep even simultaan, zacht worden, direct, en diep ontroerend. Alsof ze smolt in de liefde.
‘Door de oorlog ben ik hard gaan werken, nog harder gaan werken en gaan overleven. En nu zie ik dat ik zelfs in de oorlog, in de woestheid, rauwheid en onberekenbaarheid van de oorlog had kunnen smelten in vertrouwen en in de liefde. Want nu, nu pas, nu wel, voel ik voldoende veiligheid.’
En ik, ik voel me diep dankbaar dat ik de generatie ben die (net) voldoende veiligheid voelt om deze oude trauma’s aan te kijken en te laten smelten in de liefde.